قلعه فلکالافلاک در استان لرستان
این قلعه زیبا و دیدنی با ۵۳۰۰ متر مربع مساحت بر فراز تپهای در مرکز شهر خرمآباد، با چشماندازی فوقالعاده زیبا قرار گرفته است. حریم این تپه باستانی، از شرق و جنوب غربی به رودخانه خرمآباد و از غرب به خیابان و محله دوازده برجی و از سمت شمال به خیابان فلکالافلاک محدود میشود.
فلکالافلاک در لغت به معنای «سپهر سپهران» است. قلعه فلکالافلاک با نامهای گوناگونی در طول زمان شناخته شده است. دژ شاپورخواست، سابر خواست، قلعه خرمآباد، دوازده برجی و کاخ اتابکان از آن جملهاند. قلعه خرمآباد از دوره قاجار به بعد با نام فلکالافلاک ضبط شده است. با توجه به اینکه ممکن است دوازده برجی، اشارهای به دوازده برج فلکی باشد، ممکن است نام فلکالافلاک نیز از همین جا ریشه گرفته باشد.
قلعه فلکالافلاک با ۵۳۰۰ متر مربع مساحت بر فراز تپهای در مرکز شهر خرمآباد قرار دارد
نام قدیم آن که به دوران ساسانیان بر میگردد، دژ شاپور خواست بوده و دارای ۸ برج مدور و دیوارهای بلند و مستحکم است. وسعت محوطه باستانی که محل واقعی تحولات تاریخی بناست، حدود ۴۰۰×۳۰۰ متر مربع و ارتفاع تپه با احتساب دیوارهای بنا از سطح خیابانهای مجاور حدود ۴۰ متر است. فضای داخلی بنای فعلی به چهار تالار نسبتا بزرگ حول دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. ابعاد حیاط اول ۵/۲۲×۳۱ متر و ابعاد حیاط دوم ۲۱×۲۹ متر است. در ورودی بنا در سمت شمال و در بدنه برج شمال غربی تعبیه شده است.دورتا دور قلعه را پرتگاهی مخوف فرا گرفته که دارای پوشش گیاهی است و راه ورود به فلکالافلاک را دشوارتر میکند.
نام قلعه فلکالافلاک به مفهوم آسمان نهم و بالاترین فلک است که به طور مجازی دستنیافتنی بودن آن را میرساند. احداث بنا بر فراز صخرههای سنگی و اشراف کامل آن بر دره تاریخی خرمآباد و نیز جاری شدن چشمه پر آب گلستان از دامنه شمالی تپه از ویژگیهای اصلی بنا به شمار میآیند. از سوی دیگر نزدیکی قلعه فلکالافلاک با غارهای پیش از تاریخ دره خرمآباد و دیگر آثار دوران تاریخی مانند سنگ نوشته، مناره آجری، آسیاب گبری، پل شاپوری و گرداب سنگی بیانگر پیوستگی تاریخی قلعه با آثار یاد شده است.
قلعه فلکالافلاک با نامهای گوناگونی در طول زمان شناخته شده است