احكام شرعی درباره ی نگهداری از حيوانات از زبان آیت الله مکارم شیرازی

[صدای رسا]

پاكيزه گی و مراقبت و نگهداری از حيوانات درهر دين و آيينی شرايط و حكم شرعی مخصوص به خود را دارد.در اين مطلب تعدادی از سوال ها‍ی پرسيده شده در اين زمينه را آماده كرده ايم كه حكم شرعی اين سوال ها توسط آيت الله مكارم شيرازی مرجع تقليد بزرگ شيعه ، پاسخ داده شده اند.اين مطالب از سايت شخصی آيت الله مكارم شيرازی برای شما عزيزان تهيه شده كه سوال هايی كاربردی برای علاقمندان به دامپزشكی و نگهداری از حيونات مي باشد. وت پارس شما را به ديدن ادامه مطلب دعوت می كند.

- نگهداري سگ از نظر اسلام

سؤالى كه بنده مطرح مى سازم سؤاليست كه براى اكثر هم رشته اى هاى خودم يعنى رشته دامپزشكى مطرح است و آن اين است كه چرا على رقم اين كه ما در احاديث و كتب اسلامى همواره شاهد بيان اين مطلب بوده ايم كه ما بايد در كنار مخلوقات خدا و با مهربانى كردن با آنها زندگى كنيم و در مورد سگ اين مطلب چه در رساله حضرت امام(ره) و چه در بسيارى از منابع شرعى عنوان شده، در كشورمان برخوردهايى عليه سگداران انجام مى گيرد؟ و آيا اين برخوردها از نظر شرعى مورد تأييد است؟ البته ممكن است چنين تصوّر شود كه نگهدارى سگ تنها وسيله اى است جهت تفريح و شايد اين مطلب فراموش شده است كه خداوند در هيچ موجودى پس از انسان به اندازه سگ قدرت درك احساس دوستى و دوست داشتن را قرار نداده است و همان طور كه ما مسلمانان معتقديم هر نيازى كه در يك موجود وجود دارد قطعاً پاسخى برايش وجود دارد و در مورد اين حس سگ پاسخى به جز ارتباط برقرار كردن با يك انسان (البته بر اساس احكام اسلامى) موجود نيست، آيا اگر ما اين مسئله را فراموش كنيم در حقيقت قوانين الهى را فراموش نكرده ايم آيا اگر به مبارزه با عشقى كه خداوند در نهاد يك جاندار زبان بسته قرار داده است بپردازيم دچار معصيت نشده ايم؟

سگ براى مقاصد مختلف از قبيل پاسبانى خانه و گله و براى شكار و همچنين مقاصد پليسى مى تواند مورد استفاده قرار بگيرد. ولى از آنجا كه موجود آلوده اى است و ممكن است بيمارى هاى مختلفى را به انسان منتقل سازد از آنچه به صورت فرهنگ سگ بازى غربى ديده مى شود جلوگيرى كرده است. در عين حال اسلام اجازه نمى دهد حتّى سگ هاى ولگرد را آزار كنند مگر اين كه به صورت خطرى درآيند. غذا دادن به آنها نيز كار خوبى است.

- نگهداری از سگهای پرورشی

ميخواستم ببينم آيا نگهداري از سگهاي پرورشي كه داراي شناسنامه هستند و واكسيناسيون مي شوند داراي ايراد ميباشد؟

چنانچه فايده اي از قبيل پاسباني خانه و گله و صيد و مانند آن داشته باشند مانعي ندارد
- نگهداری سگ در خانه

همراه داشتن سگ در ماشين و خيابان، و نگهدارى آن در خانه، كه نوعى تقليد از بيگانگان است، چه صورت دارد؟

اين كارها شايسته مسلمانان با شخصيّت نيست، و از جهات شرعى مشكلات زيادى ايجاد مى كند.

- حکم شرعی نگهداری حیوانات

آيا براى نگهدارى از حيوانات منعى وجود دارد؟ اگر فايده اى بر نگهدارى حيوان مرتّب نباشد، يا صرفاً براى زيبايى، يا صداى خوش آن باشد، (مثل قنارى، يا مرغ عشق، يا مانند آن) نگهدارى از آن چه حكمى دارد؟

نگهدارى حيوانات مانعى ندارد. ولى سزاوار است افراد با ايمان هدفى از آن داشته باشند; هر چند استفاده از زيبايى و صداى خوش آنها باشد; در ضمن بايد اين امر به اسراف كارى منتهى نشود.

- نگهداری از حیوانات برای تفریح

امام صادق(عليه السلام) در حديثى معروف مى فرمايد: «شايسته است انسان وقت خود را به چهار قسمت تقسيم كند، سپس توصيه مى كند كه يكى از آن چهار قسمت صرف تفريح شود.» اين موضوع نشان مى دهد كه تفريح براى يك انسان، خصوصاً براى جوانان لازم است، و باعث مى شود كه ديگر وظايف خود را بهتر انجام دهد. نگهدارى از حيوانات كه در عين تفريح داراى جنبه هاى علمى و تحقيقى درباره دنياى آفرينش، تقويت روحيه محبّت، و نيز نظاره و دقّت بر عجايب خلقت و قدرت خداوند متعال مى باشد، به نظر جنابعالى چگونه است؟

نگهدارى حيوانات براى اهدافى كه در بالا ذكر شد، نه تنها مانعى ندارد، بلكه فوايد معنوى و مادّى نيز دربردارد. ولى طورى باشد كه منتهى به اسراف يا آزار حيوانات نشود.

- هزینه های نگهداری حیوانات

نگهدارى از حيوانات ماهانه مبلغى هزينه در پى دارد، مانند دانه اى كه براى قنارى يا طوطى مى خرند، يا كاهو يا سبزى كه براى خرگوش، خريده مى شود. چنين هزينه هايى چه حكمى دارد؟

اين هزينه ها مادامى كه به اسراف منتهى نشود، ايرادى ندارد.

- نگهداری سگ با رعایت مسائل شرعی

اگر محيط زندگى سگ خارج از اتاق باشد، مثلا در حياط، يا باغ، يا پشت بام، خانه اى برايش بسازند، و مسائل مربوط به طهارت و نجاست را مراعات كنند، نگهدارى از آن چه حكمى دارد؟

اگر پاكى و نجاست رعايت شود، و بودن آن حيوان در خانه فايده اى داشته باشد، مانعى ندارد. ولى روشى را كه غربى ها در مورد سگ دارند، اسلام هرگز نمى پسندد.

- عدم تفاوت حکم انواع سگ

معروف است كه «تازى» (سگ شكارى) در احكام نجاست و طهارت با سگهاى ديگر تفاوت دارد. شايد دليلش اين باشد كه ـ طبق آنچه در تاريخ آمده ـ اعراب (پس از اسلام) از رفت و آمد تازى به خيمه ها ممانعتى نمى كردند، و تازى حقّ داشت در خيمه با آنها بخوابد، و آن را هديه اى از سوى خدا مى دانستند. آيا تفاوتى ميان تازى و ساير سگها در نجاست مى باشد؟
تفاوتى از اين جهت ميان سگها نيست، و معمولا مسلمانان از سگ ها براى سه منظور استفاده مى كردند: پاسبانى خانه، پاسبانى باغ، و پاسبانى از گلّه. و در كتب فقهى ما درباره اين سه نوع سگ بحث شده، و به عنوان «كلب الحارس» و «كلب الماشيه» و «كلب الحائط» از آنها ياد شده است.
- فضولات حیوان همستر

آیا فضولات حیوان همستر پاک است یا خیر؟

فضولات آن نجس است.


- پر حیوان حرام گوشتاگر در ظرفی پَر حیوان حرام گوشت و یا تیغ جوجه تیغی افتاده باشد (منظور قسمتی از بدن آن حیوان است که در آن روح نیست) خوردن محتویات آن ظرف چه حکمی دارد؟

اگر آن پر یا تیغ قبلا آب کشیده شده باشد و در ظرف بیافتد خوردن مایع در آن ظرف چه حکمی دارد؟

این اجزاء نجس نیست.

- نگهداری سگ های خانگی

حکم نگهداری سگهای خانگی چیست؟ حکم نگهداری آن در حیاط خانه چیست؟ (با توجه به اینکه سگهای خانگی تربیت شده هستند و از مدفوع خود نمی خورند)

هرگاه سگ ها برای پاسبانی منزل باشند مانعی ندارد ولی برای سرگرمی و همزیستی اشکال دارد
- ادرار و مدفوع قورباغه

آیا مدفوع و ادرار قورباغه پاک است؟

بول و مدفوع هر حیوان حرام گوشت که خون جهنده دارد نجس است.

- فضله لاک پشت

آيا فضله لاک پشت پاک است؟

فضله لاک پشت پاک است هرچند احتیاط آنست که از آن اجتناب کنند؛ ولی بول آن نجس است.

- نگهداری خرگوش در خانه

آیا خرگوش را می توان به عنوان حیوان خانگی در آپارتمان نگهداری کرد؟ و آیا فضولاتش نجس است؟ آیا موی بدن خرگوش نماز دارد؟ و آیا عرق بدنش اشکالی ندارد؟

فضولات آن نجس است و موی بدن و عرق آن نماز ندارد.


منبع:
http://www.vetpars.com