عناصر سفره ی عقد

[صدای رسا]

اجزاي سفره عقد به گواهي تاريخ يكي از رسوم و گزينش هاي پيشينيان بي حكمت و بي دليل نبود . در واقع گستردن بساط عقد پيش از عروس و داماد نوعي كارت تبريك گويا با آرزوي سعادت براي زوج جوان بود . با اين هدف وبه اين مضمون هر تركيب و ماده اي كه در اين سفره به كار مي رفت ، معنايي ويژه و زيبا در خود داشت .



شايد امروز بيشتر عروس و داماد ها و اطرافيان آنها ندانند كه معناي تركيب سفره عقد چيست و در اساس به چه منظور ي گسترده مي شود .


يعني از يك رسم پر معناي ديرين فقط صورت ظاهري آن حفظ شده و به جا مانده است . در ادامه به معرفي اجزاي سفره عقد مي پردازيم :



قرآن مجيدكتاب خدا به نشانه ي مورد تاييد قرار داشتن وصلت از سوي خداوند و طلب يمن و بركات الهي جلو آينه و بالاي جانماز قرار مي گيرد.



آينه هچنان كه در خريد عروسي آينه در سرلوحه و پس از قرآن مجيد قرار دارد ، در سفره عقد نيز در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار مي گيرد تا با نگريستن در آن دلهايشان نسبت به هم مانند آينه صاف و زلال باشد و سعادتمند شوند .

يك جفت شمعدان شمعدانها در دو سوي آينه جاي دارندو شمع هاي فروزان درون آنها هنگام جاري شدن صيغه عقد ،‌نشانه آرزوي روشنايي وگرمي در پيوند عروس و داماد است . جنس شمعدان با قاب آينه يكي و معمولا نقره برنز يا بلورين مي باشد.



جانماز پيشاپيش آينه گسترده مي شود و روي آن مهر و تسبيح زيبايي قرار مي دهند تا گواهي بر پاي بندي زوج نسبت يه اصول دين اسلام باشد و تبرك آن شامل حال عروس و داماد شود . اين سجاده و زير مهري كوچك روي آن يا از جنس ترمه قديمي به جا مانده در خانواده با آستر ساتن خوش رنگي مانند زرشكي و غيره مي باشد يا آن را مخصوص عروس از مخمل سفيد مي دوزند و رويش را با نخ براق نقره اي سوزن دوزي مي كنند .مهر اين جا نماز به شكل قلب يا گل يا اشكال زيبا واستثنايي ديگر انتخاب مي شود.



كاسه نباتدر يك سوي بالاي سفره عقد توده اي از نبات را به شكل زيباي قالبي خاص كه گاه در چندين طبقه تهيه شده است ، قرار مي دهند . نبات نماد آروزي شيريني پيوند عروس داماد است كه معمولا آن را از نبات اعلاي زعفراني تدارك مي بينند.




نقل و سكه نقل به نشانه ي شيرين كامي و سكه براي افزايش روزي عروس و داماد سر سفره ي عقد گذاشته مي شود . امروز مخلوطي از نقل سه مرواريد و پولك را در بسته بندي هاي كوچك يا اشكال ابتكاري ديگر قرار مي دهند واين تورها را با شكوفه و روبان تزيين مي كنند.سكه هاي ويژه سفره عقد ،طلايي رنگ است كه روي آن مبارك باد يا نام مبارك حضرت مهدي (عج) ضرب مي شود .



تخم مرغ از دير باز تا كنون تخم مرغ نماد تولد وتداوم نسل است از اين رو پيداست كه نهادن آن بر سفره ي عقد به نيت ادامه نسل زن و مرد و باروري ازدواج آن دو مي باشد. معمولا براي تبرك تعداد تخم مرغ ها را پنج دوازده يا چهارده به نيت پنج تن دوازده امام (ع)‌و چهارده معصوم(ع)‌انتخاب مي كنند.



فندق گردو و بادام اين خوراكي هاي مقوي و پر مايه الهي رانيز به نشان گسترده بودن سفره خوراك عروس و داماد و توانمندي آنها سر سفره عقد مي گذارند.



نان و پنير نان را به نشانه ي بركت خداوند و پنير را با نيت وسعت روزي و سپيد بختي بر سر سفره عقد مي نشانند . امروز نان و پنير را به صورت لقمه هاي كوجك در مي آورند و با نايلون محافظ غذامي پوشانند.



سبزي را به نشانه ي سلامتي سر سبزي و خرمي در سفره عقد مي گذارند. سبزي عقد، سبزي خوردن است كه از تره ريحان شاهي نعناع تربچه پيازچه تشكيل مي شود.



گل به نشانه شادابي و طراوات و به عنوان نمادي از زيبايي اين پيوند سبدي از گل بر سفره عقد مي نشانند. همچنين براي آراستن اجزاي ديگرسفره عقد نيز از شاخه هاي گل و گلبرگ هاي رنگين استفاده مي كنند .

گل سرخ يا رز نماد شناخته شده عشق در سراسر جهان است .

شيريني آشكار است كه شيريني به نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختي بر سر سفره عقد مي نشيند. معمولا هر دو نوع شيريني خشك و تر را به اين منظور به كار مي برند شيريني سفره عقد بايد خوش ريخت كوچك وتازه باشد.


ميوه: نهادن ميوه هاي رنگين بر سر سفره عقد به منزله برخورداري عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهي ونعمت هاي طبيعي زندگي است.


عسل : مراسم عسل در دهان همديگر گذاشتن پس از جاري شدن صيغه عقد به منظور آن كه عروس داماد در آينده مايه ي شيرين كامي و دلارامي هم باشند.


جا حلقه اي: حلقه ي ازدواج زوج معمولامشابه هم است و در جعبه مخصوصي از طلا فروشي خرداري ميگردد . اين حلقه را بر جايگاه خاص و زيبايي پيش پاي عروس و داماد مي گذارند. تا پس از جاري شدن صيغه عقد آن را در انگشت هم جاي دهند.


خونچه نان و اسپند به مفهوم سفره كوچك است و در اصطلاح به طبق هايي چوبي گفته مي شد كه در آن وسايل عقد را قرار مي دادند.


نان: در گذشته نان سر سفره عقد سنگك بود اما امروزه هر نوع ناني رامي توان به اين منظور مورد استفاده قرار داد. اسپند علاوه بر دود كردن اسپند در آغاز هر يك از مراسم و جشن هاي مربوط به ازدواج از جمله عقد به نيت دور داشتن چشم بد از وصلت جديد و از جان عروس و داماد.


كله قند ساييدن يك جفت كله قند هم شكل و هم اندازه روي پارچه اي بر سر عروس و داماد به نيت فروباريدن شادي و شييرني بر سر آنها طي زندگي مشترك صورت مي گيرد.


تور قند ساييدن حرير تور با پارچه نازك سپيد رنگي را به شكل مربع يا مستطيل تهيه مي كنند تا كله قند ها روي آن بر سر عروس و داماد ساييده شود .


منبع: بیتوته