روزه مسافر و احكام آن

[صدای رسا]

یكى از واجبات بسیار با اهمیت در شریعت اسلام، روزه ماه مبارك رمضان است. خداوند در قرآن كریم مى‏فرماید: یا أیها الذین آمنوا كتب علیكم الصیام كما كتب على الذین من قبلكم تتقون (بقره/183)



یعنى نوشته شده است (واجب است) بر شما مؤمنان روزه، همان گونه كه بر كسانى كه پیش از شما بودند، نوشته شد. با همه اهمیت و ویژگى روزه در میان احكام شرعى، مسافر نه تنها از این تكلیف سنگین معاف است، بلكه روزه بر او حرام شمرده شده است. كسى كه به علت سفر، از انجام این فریضه بزرگ الهى، محروم شده، مى‏باید پس از آن كه مسافرت خود را به اتمام رساند، قضاى آن را به جا آورد. حتى مى‏توان از سفر براى فرار از روزه نیز استفاده كرد، زیرا روزه یك واجب شرعى است و تنها از طریق شرعى مى‏توان از آن معاف شد. این نوع افطار كه جنبه شرعى دارد، براى كسانى كه به دلایلى نمى‏توانند یا نمى‏خواهند همه ماه مبارك رمضان و یا بعضى از روزهاى آن را روزه بگیرند، هیچ منع شرعى ندارد.



مسائل روزه در سفر

مسائل مهمى كه مربوط به روزه مسافر است غیر از آنچه در مسائل قبل گذشت، بدین قرار است:

1 -مسافرى كه باید نمازش را شكسته بخواند، چنانچه قبل از ظهر از شهر خارج شده باشد، بعد از حد ترخص باید روزه‏اش را نیز افطار نماید و بعد از ماه مبارك و اتمام سفر آن را قضا كند. اما اگر مسافرى در ماه مبارك رمضان، بعدازظهر سفرش را آغاز نماید، دیگر نمى‏تواند افطار كند، بلكه باید آن روز را همچنان روزه باشد، زیرا این رخصت و مجوز مخصوص كسانى است كه قبل از زوال ظهر از موطن خود خارج مى‏شوند. از این رو كسانى كه بعدازظهر از شهر خارج مى‏شوند، چنانچه قبل از غروب افطار نمایند، علاوه بر قضاى آن، باید كفاره آن را نیز بپردازند.



2. اگر مسافرى قبل از ظهر به وطن یا محلى كه مى‏خواهد ده روز در آنجا بماند رسید، باید آن روز را روزه بگیرد، البته اگر قبل از آن عملى كه مبطل روزه است، از وى سر نزده باشد. اما اگر قبل از رسیدن به مقصد، كارى كه روزه را باطل مى‏كند (از قبیل خوردن و آشامیدن و غیره) از او صادر شده باشد، دیگر نمى‏تواند آن روز را روزه بگیرد، بلكه باید بعد از ماه مبارك، آن را قضا نماید.



3. اگر كسى در شهرى پس از رؤیت هلال شوال (شب عید فطر) به شهر دیگرى سفر نماید كه در آنجا هلال ماه رؤیت نشده و شب آخر ماه رمضان محسوب مى‏شود، وى نیز باید مطابق مردم آن دیار، این روزه را روز آخر ماه رمضان محسوب نموده و روزه بگیرد.



4. مواردى كه روزه براى مسافر نه تنها حرام نیست بلكه واجب یا جایز است، از جمله آن موارد:



الف. روزه نذرى كه مقید به سفر باشد، لذا واجب است در سفر طبق نذر خود روزه بگیرد.

ب. سه روز، روزه بدل از قربانى حج، یعنى كسى كه در حج قربانى نداده است، واجب است و در سفر حج سه روز و پس از بازگشت به وطن، هفت روز روزه بگیرد.

ج. سه روز روزه در مدینه براى قضاى حاجت، براى مسافرین مستحب است.

د. و موارد دیگر.



منابع:

- سایت حوزه

- تبیان